Yamal
2015-2016

Ненэй нянэцяӈэ Я мал’ няна невхад иленя ненэця» пыхыдодо’ нюмдеби». Тикы хавна 2015-2016 похона хойхана этнографической экспедиция ӈэӈгу. Нюмда  «Ненэй ненэця″». Проектхана манзарана», тюку сайтм’ манэсарманда хибя» ӈоб’ по’ ёльцянд тыбэрци’ мяд терӈэ ханта». Арктика’ тер» илам’ мюданда манэтадо’.

 

Ты᾽ ниць᾽ иры᾽ иры᾽ 27-29 яляна 15 ӈэсына᾽᾽ ян᾽ палӈаваць᾽᾽. Нямэмэхэна паднавани᾽ мальӈгана Лимбя᾽ яхам᾽ вэрава᾽ ня᾽᾽амна паднанинзь᾽. Вэркомад не᾽᾽ халтаӈго пэйдаць᾽᾽. Ӈаворидо᾽ халтавандо᾽ е᾽᾽эмня  хойхана иленя ненэця᾽᾽ иба ялэ ӈатесяты᾽᾽. Халтамбдидо᾽ садахана, бак᾽ мюня ябтарамбсетыдо᾽. Тасий тадта᾽᾽махана маниенаюда᾽ халтаӈгурць няданзюртаха᾽ Семенко няби Пэдава.

01

Тюку ялэ᾽ пиркана ябту ӈораць пява᾽᾽. Тедари ябто᾽ маӈгтэӈэ хэвдавэй᾽᾽ хасевна᾽᾽ хане варемдо᾽ мэӈа᾽᾽. Тиртя ханедам᾽ хадаба ненэй ненэць яляда саць тянё - нюсувэй ябто᾽  хадаба вэва. Ханена нина вадавна тикы хибидя сер᾽᾽. Тикы яляхана няхар ян᾽ тярмы тына᾽᾽ ӈобт ӈоворць пэядь᾽᾽. Пыдо едэй ӈадимы ӈумдамдо᾽нюракуць сянри я᾽᾽авна сяврырӈа᾽᾽. Ӈонабцярӈэ сыра᾽ ӈана хамедавына пина᾽᾽ суса᾽᾽. Тува᾽᾽ пюӈгхана  пятабива᾽᾽. Тарем тасла ядембада ё᾽ няна иленя ханяӈы нина᾽᾽ пюӈгм᾽ пяӈэ толабава сер нидоӈа᾽᾽! Хурка ӈэбта ӈод мядона᾽᾽ мюй᾽᾽ пюӈгрихина ядемдамбина᾽᾽.

30.05.2015 Маня᾽᾽ 16-ой ӈысына ян палӈава᾽᾽. Ӈэсьва᾽ ти :69°46°40,1´´Е 069°35,2``. Нензавна мюсе мэнава᾽᾽ 2,8км (ненэй ненэць сяхарт тидпой ни минзь. Сямбирм мэвана мани᾽ точкаривна толабини᾽. Ненэй мюна᾽᾽ ябдада ӈаркавна ямб.) Ӈани пи мюсеваць᾽᾽.

Яля Альбина няби Саша Терехина нопой  нянь ханм лядӈаханзь᾽ (170 нянь), нянёна пуруман харбилавыд᾽᾽. Хойхана иленя ненэця᾽᾽ нянедо᾽ тырабтамбидо᾽, та᾽, ӈэрёй᾽ ельцяӈгана ӈоръядо᾽. Тёняӈы нина᾽᾽ ӈани нянё тырабтамби᾽᾽. Тикы ханзер пэртя? Нянь᾽᾽ няхар - тет ян᾽ лядпада᾽᾽, сидя ханха᾽ по᾽᾽она лехэбтавы поӈга᾽ ни мэмбада᾽᾽. 

02

Маня᾽᾽ тарем мэта поӈгна᾽᾽ таӈганахана хаюрӈаць᾽᾽. Тикы е᾽᾽эйӈэ мани᾽ Аля᾽ ня нянёни᾽ мятрев тырабтамбининзь᾽.

03

Таӈганона᾽᾽ хахая ӈаць᾽᾽. Альбина поӈгада сянпой ӈэдалё хосаяйдась. Тикахавад нянёни᾽ поӈга᾽ ни мэйнинзь᾽. Тёняӈы нина᾽᾽ ня нянёна᾽᾽ тодо᾽ пэндъяхана тэмдававынаць᾽᾽. Пыдо᾽ Усть-Юрибейхана, Лидинохона, Сохонтохона тэмдормыць᾽᾽.

Ӈани ӈопой ӈэсына᾽᾽ тер тикы тёняӈы нина᾽᾽ хоска

04

Александр спиннингм᾽ мэць нюртей ёӈорэй халядаванзь ханӈась. Нюдяко то̓ тидари салабасавэй̓ ̓, я вар᾽ ня᾽᾽амна хэбидя халя᾽᾽ ӈокавна ереберӈа᾽᾽. Мани нянахавани пирева сер ӈэда хэбидя халэ Аля вэнеко мэӈэ таслэйдась. Маня᾽᾽ ненэй халядава᾽᾽ ӈатева᾽᾽.

Пи᾽ сырмана нид сяха юрка, сяха хона таравам᾽ сабе хамэдава сер ниӈа. Хой ненэцие вадавна «Пи сырӈава᾽᾽, яля сырӈава᾽᾽». «Сыраць» тикананда нись хонё. Тасий тадта᾽᾽махана синё:

05

Добавить комментарий

Имя
E-mail
Телефон
Тема
Комментарий
Оценка
Показать другое число
Контрольное число*